Vorden

Uit Metapedia
Ga naar: navigatie, zoeken
De locatie van Vorden op de kaart.

Vorden (Nedersaksisch: Vodden) is een dorp in de gemeente Bronckhorst in de Nederlandse provincie Gelderland. Het ligt ongeveer 10 km ten zuidoosten van Zutphen en heeft ruim 7500 inwoners (inclusief de buitengebieden)[1]. De kern zelf telt circa 5100 inwoners.[2]

Vorden wordt doorsneden door de weg van Zutphen naar Ruurlo (N319) en door de Baakse beek (ter plaatse ook wel Vordense beek genoemd), die naar de IJssel stroomt. Vorden ligt aan de in 1878 geopende spoorlijn Zutphen - Winterswijk en heeft een station.

Geschiedenis en architectuur

In de Middeleeuwen ontstond Vorden op een aan de "Vordensche" beek gelegen dekzandgebied, vlakbij huis Vorden (zie onder). Het dorp dankt zijn naam vermoedelijk aan het woord 'voorde', dat doorwaadbare plaats betekent. Het werd in 1235 een zelfstandige parochie. Tot 2005 was Vorden een zelfstandige gemeente, maar ten gevolge van een gemeentelijke herindeling werd Vorden op 1 januari van dat jaar samengevoegd met de buurgemeenten Hummelo en Keppel, Steenderen, Hengelo en Zelhem tot de gemeente Bronckhorst.

Kastelendorp

Het bekendst is Vorden vanwege het feit dat het acht kastelen telt, waarmee het een van de meest kastelen-rijke dorpen van Nederland is. Huis Vorden staat aan de rand van het dorp, de andere zeven staan er in een kring omheen.

  1. Huis Vorden werd voor het eerst vermeld in 1315. In 1580, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werd het geplunderd en dertig jaar later hersteld. In 1976 werd het gerestaureerd en fungeerde het als gemeentehuis. In 2004 heeft de gemeente Vorden het kasteel verkocht aan een particulier. Sindsdien wordt het kasteel gebruikt als huwelijkslocatie.
  2. Kasteel Hackfort werd voor het eerst genoemd in 1324. Na gedeeltelijk verwoest te zijn door een brand in 1586, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werd het herbouwd. De huidige voorgevel in Lodewijk XVI-stijl kreeg het in 1788. Tegenwoordig is het opgedeeld in appartementen.
  3. Den Bramel. Van de voor het eerst in 1396 vermelde versie en die uit ongeveer 1645 resteert weinig meer; het huidige gebouw dateert grotendeels uit de periode 1720-1726.
  4. De Kieftskamp, in Lodewijk XV-stijl, werd in 1776 opgetrokken. In 1920 en 1930 werd het uitgebreid.
  5. De Wildenborch is een voormalige havezate, voor het eerst in 1372 genoemd. Na verwoesting in 1490 werd het herbouwd tussen 1523 en 1533. In de 17e eeuw werd het grotendeels gesloopt. De overblijvende poorttoren werd onderdeel van een in 1782 gebouwd nieuw landhuis. De zoon van de opdrachtgevers was de dichter Anthony Staring, die er van 1791 tot 1840 woonde. De verbouwing van 1847 werd in 1931 ongedaan gemaakt.
  6. De Wiersse, voor het eerst genoemd in 1288. Inmiddels vervallen werd het in 1681 herbouwd. In de 18e eeuw en in 1925 onderging het verbouwingen.
  7. Onstein, in Lodewijk XIV-stijl, werd gebouwd in 1711 op een plek waar voorheen een herenhuis uit 1613 had gestaan. Tegenwoordig in het bezit van Hans Melchers.
  8. Het Medler is een uit de 17e eeuw daterend herenhuis, dat later nog meermalen werd verbouwd.

Het Enzerinck is een in 1835-1836 gebouwd neoclassicistisch landhuis. Het uit 1850 daterende Wientjesvoort heeft dezelfde stijl.


Monumenten

De Vordense gedenksteen voor de gevallen Duitse soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Vorden telt ruim 100 rijksmonumenten, zie de lijst van rijksmonumenten in Vorden. Ook heeft Vorden een gedenksteen voor gevallen Duitse soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Voorzieningen

Winkelen

Het grootste gedeelte van de winkels is te vinden aan de Dorpsstraat, Burgemeester Galleestraat en de Raadhuisstraat.

Weekmarkt

Wekelijks vindt er op vrijdagochtend de markt plaats in het centrum van Vorden, rondom de N.H. Kerk.

Scholen

Vorden heeft vier basisscholen: de Dorpsschool (openbaar), de Vordering (katholiek), het Hoge (christelijk) en de Kraanvogel (buurtschap Kranenburg). Daarnaast heeft Vorden nog de middelbare school 't Beeckland (vmbo); deze is onderdeel van het Ulenhofcollege in Doetinchem.

Fiets- en wandelroutes

  • De achtkastelenroute is in totaal 33 kilometer lang en onderweg zijn er acht kastelen te zien.
  • Speciaal voor kinderen is er de Berendroute, een fietstocht van zo'n 20 kilometer rondom Vorden.
  • Door Vorden loopt het Pieterpad. De route voert van Pieterburen aan de Groningse Waddenkust naar de Sint-Pietersberg bij Maastricht.

Evenementen

Koninginnedag en de zomerfeesten worden in Vorden uitbundig gevierd. Andere evenementen in Vorden zijn de jaarlijkse Castle Fair, Wim Kuijpertoernooi, NK Skeeler marathon, Berend van Hackfort-dag en de kerstmarkt.

Verenigingen

  • Muziek: Vorden kent twee muziekverenigingen (Sursum Corda en Concordia) en een mannenkoor (Vordens mannenkoor)
  • Sport: voetbal- en volleybalvereniging, tennisvereniging, gymnastiekvereniging Sparta en squashclub en een fitnessschool
  • Dieren: vogelvereniging De Vogelvriend, pluimvee- en konijnenvereniging PKV Vorden en hengelsportvereniging De Snoekbaars
  • Jeugd: scouting David G. Alford Vorden

Varia

In 1976 droeg Vorden het predicaat "Parel van Gelderland", een jaarlijkse verkiezing onder Gelderse gemeenten.

Vorden in het nieuws

Duitse graven WOII Vorden.jpg

In 2012 heeft de radicale organisatie "Federatief Joods Nederland" heeft een kort geding aangespannen dat burgemeester (Henk Aalderink) en wethouders niet langs de gedenksteen voor de gevallen Duitse soldaten mogen lopen tijdens de officiële jaarlijkse dodenherdenking op 4 mei. Verschillende nieuwsbronnen besteden veel aandacht aan deze zaak en aan andere Joodse organisaties die tegen het herdenken van de Duitse doden uit WOII zijn.

Bekende Nederlanders woonachtig (geweest) in Vorden


Externe links

Referenties

  1. ↑ Aantal inwoners per geboortejaar per kern - Gemeente Bronkhorst
  2. ↑ Bevolking naar geslacht en leeftijd, 2008 Wijk- en buurtindeling - CBS Gemeente op Maat 2008


Een deel van dit artikel bestaat uit gewijzigde tekst van Wikipedia, en het artikel is daarom vrijgegeven onder de GFDL.
Overgenomen van "http://nl.metapedia.org/m/index.php?title=Vorden&oldid=12290"