Holodomor
De Holodomor (Oekraïens: Голодомор) was een hongersnood op het grondgebied van de Socialistische Sovjet-republiek Oekraïne in de jaren 1932-1933. Het was een van de grootste nationale rampen in Oekraïne in de moderne geschiedenis; het aantal doden lag tussen de zeven en de tien miljoen, waarvan drie miljoen kinderen.
Inhoud
Oorzaak
De hongersnood werd veroorzaakt door het beleid van de regering van de Sovjet-Unie onder Stalin, die met kracht de collectivisatie van de landbouw doorvoerde. De boerderijen moesten worden samengevoegd in kolchozen en sovchozen, waardoor arbeidskracht zou vrijkomen voor de industrialisatie.
Dit stuitte op groot verzet van de boeren, ook en vooral die in Oekraïne met hun traditie van vrijheid. Ze verborgen hun graan en slachtten hun vee liever dan dat ze het leverden aan de staatsboerderijen.[1] Deze sabotage moest de kop worden ingedrukt. De verplichte graanleveranties werden verhoogd, hoewel de oogst in 1932 mislukte. Miljoenen boeren, door de communisten aangeduid als koelakken, werden gedeporteerd naar Siberië.
Genocide
Hoewel de hongersnood in Oekraïne onderdeel was van een grotere hongersnood die ook in andere delen van de USSR heerste, wordt de term Holodomor alleen en specifiek gebruikt voor de gebeurtenissen in gebieden waar etnische Oekraïners woonden. De Holodomor wordt daarom ook wel eens de "Oekraïense genocide" of de "Oekraïense Holocaust" genoemd. Deze termen impliceren de suggestie dat de Holodomor kwade opzet was van de Sovjets om vooral de Oekraïners te treffen en zo het Oekraïense volk te vernietigen als politieke factor en sociale entiteit. Daarom ging het begrip een rol spelen in de politieke strijd in de onafhankelijke Oekraïne na de Oranjerevolutie. De pro-westerse president Viktor Joesjtsjenko bracht de 'holodomor' najaar 2006 in het parlement nadat hij noodgedwongen zijn pro-Russische tegenstander Janoekovitsj tot premier had moeten benoemen. Op 28 november 2006 heeft het Oekraïens parlement de Holodomor officieel tot "genocide" verklaard. De vierde zaterdag in november is de officiële herdenkingsdag voor de slachtoffers van de Holodomor in Oekraïne.
Etymologie
De term Holodomor is afgeleid van de Oekraïense uitdrukking moryty holodom (Морити голодом), wat zoveel betekent als "dood veroorzaken door honger". Het woord holodomor stamt af van de Oekraïense woorden holod, 'honger' en moryty, 'vergiftigen, iemand tot de uitputting drijven'. In moderne Oekraïense woordenboeken staat holodomor omschreven als '"kunstmatig opgewekte hongersnood, van staatswege op grote schaal georganiseerd"'. Soms wordt het begrip ook vertaald als 'moord door honger'.
De nasleep
De Oekraïense populatie die was vernietigd door honger en angst werd aangevuld door migranten uit Rusland. Deze vestigden zich vooral in de streek rond Charkov, Poltava, Donetsk en Dnjepropetrovsk. Het was het doel van de USSR om Russen opnieuw in Oekraïne te vestigen na de catastrofe van 1933. Vanaf 1933 verdubbelde het aandeel Russische bewoners (van 5,6% naar 9,2%). Daardoor wonen nog vele Russischsprekenden in Oekraïne (40%).
Na de holodomor werd vele getuigen het zwijgen opgelegd. De pers werd door de staat omgekocht en alle beschuldigingen worden door de Russische staat tot vandaag ontkend.
Internationale erkenning en ontkenning als genocide
Hoewel enkele historici het er nog altijd niet over eens zijn of de beleidsmaatregelen die leidden tot de Holodomor vallen onder de officiële definitie van genocide, hebben meerdere regeringen de Holodomor wel als zodanig erkend: Argentinië, Australië, België, Canada, Colombia, Ecuador, Europese Unie, Georgië, Hongarije, Italië, Letland, Litouwen, Mexico, Oekraïne, Paraguay, Peru, Polen, Raad van Europa, Spanje, Tsjechië, Vaticaanstad, Verenigde Staten.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
